چرخش الگوی انسان‌شناختی در مطالعات اسلامی معاصر

نویسندگان

  • مهدی عاشوری استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، گروه مطالعات علم
چکیده مقاله:

شناخت انسان از نخستین دغدغه­های متفکران بوده است. اندیشه‌وران مسلمان نیز تلاش بسیار برای ارائه نظریه­ و دیدگاهی جامع درباره انسان داشته­اند. این مقاله، مطالعه­ مرتبه دوم در باب الگوهای اندیشه‌وران مسلمان در شناخت انسان است که الگوی صدرایی و نوصدرایی را با یک‌دیگر مقایسه می­کند. غرض این مقاله، داوری درباره محتوای این الگوها نیست، بلکه مبادی چرخش ساختاری نوصدراییان را در مطالعات اسلامی معاصر بررسی می­کند. انسان­شناسی صدرایی، از نوع علم‌النفس فلسفی است، هرچند در محتوا با دیدگاه­های فلسفی پیش از خود اختلافات بسیاری دارد. متفکران معاصر شیعی، هرچند در هستی­شناسی و الهیات کاملاً از حکمت صدرایی متأثر هستند، در بحث از انسان، با تحولی انقلابی در محتوا و ساختار مواجه هستیم که نشان از چرخشی انسان­شناختی دارد. در این چرخش، هم موضوع و هم مبادی و مسائل، گسترش می­یابد. ریشه این چرخش، توجه نوصدراییان به فلسفه علوم انسانی و مبانی انسان­شناختی علوم رفتاری و اجتماعی است. در بخش دوم، آموزه­های ضروری اسلام درباره انسان به عنوان اصول انسان‌شناسی اسلامی و در بخش سوم مبادی و اصول نظری انسان­شناسی معاصر بررسی می­شود. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

چرخش فرهنگی در قلمرو مطالعات انقلاب‏های اجتماعی با تاکید بر انقلاب اسلامی

نقش متغیرهای فرهنگی در قلمرو مطالعات اجتماعی همیشه محل مناقشه بوده است. بسیاری اساساَ تبیین های فرهنگی را مهمل دانسته و به طور کلی تاثیر متغیرهای فرهنگی را در رخدادهای اجتماعی نادیده گرفته و از آن به عنوان یک عنصر فرعی یاد می‏کنند. بعدها با شکل‏گیری آنچه که به چرخش فرهنگی شهرت یافته نوعی بازنگری در نقش و اهمیت مولفه های فرهنگی به وجود آمد. چنین موجی، اشکال مختلف علوم اجتماعی و رشته‏های وابسته به...

متن کامل

دین و جامعه در چرخش زمانی معاصر؛ عصر بازگشت خدا

امروزه با تفوق مباحث هستی شناسی بر معرفت شناسی و طرح ناگذرایی وجودی، فرافعلیت و فرونکاستن واقعیت به فعلیت و حادثه قابل مشاهده و طرح لایه لایه بودن واقعیت، ناگزیر اعتراف به موجودی مطلق می شود که برخلاف مشروط و ممکن بودن هر شیئی، شرطِ بلاشرط و مطلقِ هر شرط و امکانی به شمار می رود. لزوم توجیه پذیری مابعدالطبیعی آرمان های بشری، زمینه مستعد تاریخی دین در پذیرش این آرمان ها، توجه به رابطه مفهومی خدا و ...

متن کامل

درآمدی بر مطالعات حدیثی در دوران معاصر

کتاب درآمدی بر مطالعات حدیثی در دوران معاصر نوشته دکتر مجید معارف و دکتر سعید شفیعی، پژوهشی حدیثی به­عنوان منبع اصلی واحد دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتراست که توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است. این کتاب در شانزده فصل تدوین شده است که در ادامه به بررسی محتوای فصول خواهیم پرداخت.

متن کامل

درنگی بر مطالعات عرفانی معاصر

نشست تخصصی فصل نامه تخصصی «نقد کتاب فلسفه، کلام و عرفان» در زمینه مطالعات عرفانی معاصر با محوریت بررسی و نقد کتابعرفان اسلامی در آیینه مطالعات معاصر نوشته دکتر حسین شکرابی با حضور نویسنده کتاب و منتقدان، آقایان دکتر بهزاد حمیدیه، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر هادی وکیلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و دکتر مالک شجاعی جشوقانی، ۱۲ بهمن ماه 1393 در سرای اهل قلم برگزار ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 2

صفحات  231- 251

تاریخ انتشار 2018-07-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023